«Εκεί που ανοίγει ένα σχολείο, κλείνει μια φυλακή»! (Βίκτωρ Ουγκώ)

Η Τρίτη Λυκείου του σχολείου μας στις …Φεβρουαρίου 2023 επισκέφτηκε ένα άλλο
σχολείο που μαθητές του είναι κρατούμενοι των Φυλακών Αυλώνα. Κανένα παιδί
δεν ξεκίνησε γι’ αυτή την επίσκεψη χωρίς σκέψεις και ερωτήματα. Πώς θα είναι
αυτό το σχολείο; Πώς άραγε θα είναι οι μαθητές του; Ανοιχτοί ή κλειστοί; Φιλικοί ή
εχθρικοί; Θυμωμένοι ή ψύχραιμοι; Απελπισμένοι ή με όνειρα και ελπίδα; Ατέλειωτα
τα ερωτήματα… Ατέλειωτες και αντικρουόμενες οι απαντήσεις…

Φτάσαμε στο Ειδικό Κατάστημα Κρατουμένων Νέων Αυλώνα (Ε.Κ.Κ.Ν.Α). Όλοι
ήμασταν κάπως μουδιασμένοι. Η είσοδος στο χώρο έγινε μετά από αυστηρό έλεγχο.
Μας υποδέχτηκε ο Διευθυντής του Σχολείου, ο κ. Πέτρος Δαμιανός, ένας άνθρωπος
που από την πρώτη στιγμή μας ενέπνευσε με την προσωπικότητά του!
Καλλιεργημένος, αξιοπρεπής, επικοινωνιακός, ευγενής και δυναμικός! Μας
οδήγησε σε μια λυκειακή τάξη όπου δύο μαθητές της γ΄ προετοιμαζόταν από την
καθηγήτριά τους για τις Πανελλήνιες στο μάθημα της Έκθεσης. Αρχίσαμε να
νοιώθουμε κάποια οικειότητα γιατί η διαδικασία αυτή μας είναι απολύτως γνώριμη!

Κατά μήκος της μάλλον στενής αίθουσας είχαν τοποθετηθεί θρανία για την ευνόητη
οριοθέτηση του χώρου. Καθίσαμε στη μία πλευρά εμείς και στην απέναντί οι
συνομήλικοι συνομιλητές μας και κάποιοι από τους καθηγητές τους! Ο Διευθυντής
στεκόταν στην πλευρά του πίνακα έτοιμος να μας ενημερώσει και να συντονίσει την
επικοινωνία μας.

Ο κ. Δαμιανός έκανε παρουσίαση του Γυμνασίου-Λυκείου του Ε.Κ.Κ.Ν.Α . Μας
μίλησε για ένα όραμα που ξεκίνησε το 1994 σαν μια εθελοντική προσπάθεια και
έγινε πραγματικότητα το 2000 με το πρώτο σχολείο να λειτουργεί υπό την εποπτεία
του Υπουργείου Παιδείας σε μια φυλακή!

Όπως είναι φυσικό ένα τέτοιο σχολείο έχει κάποιες επιπλέον εκπαιδευτικές
δυσκολίες όπως: Η πολυπολιτισμικότητα των μαθητών και η περιορισμένη
παρακολούθηση ορισμένων μαθητών που οφείλεται: -Στη χρήση ουσιών πριν τον
εγκλεισμό -Τη μακροχρόνια απουσία από το σχολικό περιβάλλον – Την ψυχολογική
αστάθεια πριν και μετά τη δίκη καθώς και πριν και μετά από ολιγοήμερη άδεια.
Πολύ μεγάλη δυσκολία είναι και η χαμηλή αυτοεκτίμηση των μαθητών.
Παρά τις δυσκολίες τα επιτεύγματα του σχολείου είναι θαυμαστά! Επιτυχίες στις
Πανελλήνιες Εξετάσεις,, δημιουργία διαδικτυακού τόπου, σχολική εφημερίδα με
τον ευρηματικό τίτλο «ΠΡΟΣ-ΠΑΘΩΝΤΑΣ για το αύριο», Θεατρικές, πολιτιστικές και
αθλητικές δραστηριότητες, επικοινωνία -συνεργασία με σχολεία και Πανεπιστήμια,
προγραμματισμός δεκάδων προαιρετικών προγραμμάτων που βοηθά τους μαθητές
στον ψυχολογικό και τον εκπαιδευτικό τομέα. Τα πολλά βραβεία και οι διακρίσεις
που πετυχαίνουν τα παιδιά αποδεικνύουν περίτρανα όχι μόνο την ποσότητα αλλά
και ποιότητα των δραστηριοτήτων!

Στη συνέχεια παρουσιάσαμε και εμείς το σχολείο μας με ένα video που περιείχε
εκτός των άλλων και εντυπώσεις μαθητών μας από ανάλογες επισκέψεις στο
παρελθόν. Το σχολείο μας, με πρωτοβουλία της εκπαιδευτικού μας κ. Λέκκα, εδώ
και πολλά χρόνια οργανώνει με την εκάστοτε Τρίτη Λυκείου αυτή τη συγκλονιστική
επίσκεψη που λόγω της πανδημίας είχε τρία χρόνια να πραγματοποιηθεί. Είναι
χαρακτηριστικό το ότι είμασταν το τελευταίο σχολείο που επισκέφτηκε τις φυλακές
πριν τον κορονοϊό καθώς και το πρώτο μετά την άρση της απαγόρευσης!
Μετά από όλα αυτά ξεκίνησε η επικοινωνία με τους μαθητές! Τέθηκαν ερωτήσεις
και από τις δυο πλευρές και οι απαντήσεις ήταν αυθόρμητες και κατά κανόνα
ειλικρινείς. Λέω κατά κανόνα γιατί υπήρξε μια προσπάθεια να φανεί η
καθημερινότητα στη φυλακή σαν κάτι που συνηθίζεται και δεν διαφέρει και πολύ
από τη ζωή έξω από αυτήν. Φυσικά αυτό δεν αληθεύει αλλά είναι κατανοητός ο
λόγος που τα παιδιά προσπάθησαν να το παρουσιάσουν έτσι. Μάλιστα μια σκέψη
μαθητή μας μετά τη συζήτηση ήταν: «Η καθημερινότητά τους δεν διαφέρει και τόσο
από τη δική μας». Άλλος όμως γράφει: «Προσωπικά θεώρησα λυπηρό να βλέπω
συνομηλίκους μου να περιορίζονται σε ένα τόσο μικρό χώρο.» Τελικά ο καθένας
από μας, μετά από μια τόσο δυνατή εμπειρία, αντιλαμβάνεται και εκφράζει ότι
αντέχει, από όποια πλευρά της αίθουσας και αν βρίσκεται…

Τα παιδιά μιλούν για συγκλονιστική εμπειρία, για μεικτά συναισθήματα αλλά και
για θλίψη. Το γεγονός ότι παιδιά ηλικίας 16-21 ετών βρίσκονται σε μια φυλακή
συγκινεί και τρομάζει κατά την άποψή τους. Οι μαθητές μας μετά την επικοινωνία
εκφράζουν την εγγύτητα και την οικειότητα που ένοιωσαν! Δικά τους λόγια:
«Ένιωσα πως υπήρχε οικειότητα, ήταν σαν να συζητάμε με κάποιους φίλους χωρίς
να μας ενδιαφέρουν τα βιώματα του παρελθόντος, χωρίς ντροπή, χωρίς
περιορισμούς», «Τα παιδιά είναι παιδιά, και πάντοτε θα μπορούν να
επικοινωνήσουν μεταξύ τους χωρίς να βάζουν ταμπέλες», «Όλοι είμαστε άνθρωποι
ανεξαρτήτως των επιλογών μας», «Ήταν από τους λίγους ανθρώπους, που στις
μέρες μας, σε κοίταζαν κατάματα, χωρίς να ντρέπονται για τη θέση που βρίσκονται».

Αυτό όμως που εντυπωσίασε και χαροποίησε τους μαθητές μας ήταν τα όνειρα, οι
στόχοι και η αισιοδοξία των παιδιών για το μέλλον. Μιλάνε για «μαθήματα ζωής»
και οι επισκέπτες και οι κρατούμενοι. Οι δεύτεροι βέβαια με τον πολύ οδυνηρό
τρόπο. Εδώ μπορούμε να θυμηθούμε και τον Άγιο Ονήσιμο που μέσα σε φυλακή
της Ρώμης γνώρισε τον Απόστολο Παύλο και άλλαξε τη ζωή του ριζικά… Αξίζει να
διαβάσουμε την πολύ σύντομη Επιστολή της Καινής Διαθήκης «Προς Φιλήμονα»
που αναφέρεται σ’ αυτό ακριβώς το θέμα με συγκλονιστικό τρόπο.
Θα σταθούμε λίγο και στα λόγια μιας μαθήτριας που δηλώνει: «…Μέσα μου
ένοιωθα τυχερή που δεν περνάω κάτι παρόμοιο… θα μπορούσα να είμαι εγώ, εσύ,
ο καθένας μας στη θέση τους…». Συγκλονιστικά αληθινή διαπίστωση…
Αυτή η οριοθέτηση του χώρου που έγινε με τα θρανία ισχύει μόνο αυτή τη στιγμή. Να
έχουμε πάντα στο μυαλό μας τα λόγια του Απ. Παύλου: «ὁ δοκῶν ἑστάναι βλεπέτω
μὴ πέσῃ». Αλλά και η ευγνωμοσύνη της μαθήτριάς μας κρύβει κάποια κατανόηση
της διαπίστωσης του Σωκράτη με το «Ουδείς εκών κακός». Λίγο πριν φύγουμε ο
Διευθυντής του Σχολείου είπε: «Μόλις γυρίσετε σπίτι σας σήμερα παιδιά να
αγκαλιάσετε τους γονείς σας και να τους ευχαριστήσετε γιατί φαίνεται πως κάνουν κάτι καλά»!

Κύριε Διευθυντά του Σχολείου του Καταστήματος Κρατουμένων Νέων Αυλώνα
σίγουρα κάνετε κάτι πολύ καλά και αξίζετε τις αγκαλιές όλων αυτών των παιδιών!
Και τις έχετε! Κάθε κ. Πέτρο που απηύθυναν σε σας, στο δικό τους άνθρωπο, με
σεβασμό, οικειότητα και εμπιστοσύνη είναι και μια πολύτιμη αγκαλά σε σας! Αυτή
είναι η ανεκτίμητη αμοιβή στο ανεκτίμητο έργο σας! Για σας ισχύει αυτό του
Ηράκλειτου: «εἷς ἐμοὶ μύριοι, ἐὰν ἄριστος ἦι».«Για μένα ο ένας άνθρωπος
ισοδυναμεί με 10.000, εάν είναι άριστος»!

Σχολείο σε φυλακή! Φως στο σκοτάδι! Ελπίδα στην απόγνωση! Όνειρο στον
εφιάλτη! Αυτή είναι η πραγματικότητα σ’ αυτή τη φυλακή Οι εκπαιδευτικοί αυτού
του ΣΧΟΛΕΙΟΥ βιώνουν κάθε μέρα τη δύναμη του καλού έναντι του κακού! Αυτό
διακηρύσσει και η ελιά που μεγαλώνει και καρπίζει στην αυλή τους! Η ελιά αυτή
μικρό δεντράκι φυτεύτηκε σε πολεμικό κράνος και κατόπιν μέσα στη γη. Οι ρίζες της
αφού κατάφεραν να σπάσουν το μέταλλο, απλώθηκαν στο χώμα και έδωσαν ζωή
στον κορμό, τα φύλλα και τους καρπούς του δένδρου! Στη μάχη της ειρήνης με τον
πόλεμο νίκησε η ειρήνη! Στη μάχη του καλού με το κακού νίκησε το καλό! Στη μάχη
της ζωής με το θάνατο νίκησε η ζωή!